Ktoś, kto po śmierci niepełnosprawnego członka rodziny stracił wsparcie z ośrodka pomocy społecznej, otrzyma świadczenie z urzędu pracy. Będzie jednak musiał udowodnić odpowiedni okres pobierania pomocy finansowej za opiekę.
Czy należy się pomoc po śmierci dziecka
Pani Ewelina od marca 2011 r. otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne w związku z sprawowaniem opieki nad niepełnosprawną córką, ale jej stan zdrowia znacznie się pogorszył. W razie śmierci dziecka zostanie bez środków do życia, a nie może liczyć na pomoc ojciec dziecka, bo ten zostawił ją wkrótce po tym, gdy okazało się, że ich córka jest ciężko upośledzona. Czytelniczce będzie też trudno po tak długiej przerwie związanej ze sprawowaniem opieki szybko znaleźć pracę. Czy będzie mogła ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych?
TAK
Od stycznia zmieniają się przepisy, na podstawie których więcej osób będzie mogło otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych. Nowelizacja dotyczy tych, którym gmina przestała wypłacać jedno ze świadczeń przysługujących za rezygnację z pracy w związku ze sprawowaniem opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Należy do nich świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy (przyznawane na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych) oraz zasiłek dla opiekuna (należny na podstawie ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów). Jednak nie w każdym przypadku, gdy opiekun straci prawo do którejś z wymienionych form wsparcia, będzie mógł starać się o zasiłek z powiatowego urzędu pracy. Przepisy zakładają bowiem, że będzie to możliwe jedynie wtedy, gdy utrata świadczenia była spowodowana śmiercią niepełnosprawnego krewnego. To oznacza, że jeżeli opiekun przestał otrzymywać świadczenie, bo, np. ze względu na pogarszający stan zdrowia członka rodziny nie mógł się nim samodzielnie zajmować i trzeba go było umieścić w szpitalu lub placówce zapewniającej całodobową opiekę, nie będzie mógł ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych.
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia oraz instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. poz. 1940).
Czy dostanę świadczenie przedemerytalne
Pani Katarzyna od 10 listopada br. nie otrzymuje zasiłku dla opiekuna, a prawo do niego zostało uchylone ze względu na śmierć ojca, którym zajmowała się przez ostatnie sześć lat. Czytelniczka, która w tym roku skończyła 57 lat, będzie po 1 stycznia 2017 r. starać się o zasiłek dla bezrobotnych. Czy po upływie okresu, na który zostanie jej przyznany, będzie mogła wnioskować o świadczenie przedemerytalne?
TAK
Nowe przepisy przewidują, że były opiekun, który stracił wsparcie po śmierci niepełnosprawnego członka rodziny będzie mógł uzyskać nie tylko zasiłek dla bezrobotnych, ale też świadczenia przedemerytalne. Aby to drugie mogło zostać przyznane, trzeba spełnić kilka warunków. Po pierwsze należy zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od ustania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego (specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna) i wykazać się liczącym minimum 365 dni okresem ich pobierania. Ponadto do dnia, w którym opiekun przestał pobierać pomoc z ośrodka pomocy społecznej, musi mieć ukończone 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna) i staż uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 20 lat (kobieta) i 25 lat (mężczyzna). Co istotne, zanim ktoś będzie mógł zgłosić się do ZUS, musi mieć przyznany zasiłek dla bezrobotnych. Dopiero po zakończeniu okresu jego pobierania uzyska świadczenie przedemerytalne. Do wniosku – oprócz dokumentów wymaganych przez przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS – trzeba dołączyć dodatkowe. Jednym z nich jest zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej, które potwierdzi, że zainteresowany otrzymywał wsparcie za sprawowanie opieki przez minimum 365 dni i stracił je z powodu śmierci krewnego. Drugim potrzebnym dokumentem będzie decyzja o utracie zasiłku dla bezrobotnych lub informacja z urzędu pracy o upływie 180 dni jego pobierania.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia oraz instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. poz. 1940).
Czy są warunki związane z długością okresu opieki
Czytelniczka, która zajmowała się niepełnosprawną matką, otrzymywała od lipca 2014 r. do listopada br. specjalny zasiłek opiekuńczy. Świadczenie to straciła po śmierci rodzica. Czy dla uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych ma znaczenie, przez jaki okres otrzymywała wsparcie z ośrodka pomocy społecznej?
TAK
Przepisy ustawy o promocji zatrudnienia szczegółowo określają, ile powinien wynosić okres zatrudnienia, aby można się było starać się o zasiłek dla bezrobotnych. Ponieważ czas sprawowania opieki, w którym zainteresowany otrzymywał jedno z trzech świadczeń opiekuńczych, będzie traktowany tak jak okres zatrudnienia, to wymóg ten będzie odnosił się również do byłych opiekunów. Co do zasady przepisy wymagają 365 dni zatrudnienia w ciągu 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy. W przypadku opiekunów konieczne będzie więc wykazanie, że w ciągu 18 miesięcy przed uzyskaniem wpisu do ewidencji bezrobotnych przez minimum 365 dni było im wypłacane świadczenie pielęgnacyjne (specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna). Czytelniczka spełnia ten warunek, bo otrzymywała wsparcie z ośrodka pomocy społecznej nawet przez dłuższy czas.
Inaczej byłoby, gdyby specjalny zasiłek otrzymywała tylko przez kilka miesięcy, np. od lutego do listopada br. Wówczas, gdyby po 1 stycznia 2017 r. zgłosiła się do urzędu pracy, zasiłek dla bezrobotnych nie zostałby jej przyznany. Ponadto nowe regulacje nie przewidują odrębnego sposobu ustalania wysokości oraz długości pobierania zasiłku dla byłych opiekunów. Będą ich obowiązywać takie same zasady, jak innych ubiegających się o pomoc z pośredniaka.
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia oraz instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. poz. 1940).
Czy trzeba przedstawić zaświadczenie
Pani Beata przez kilka lat otrzymywała świadczenie pielęgnacyjne. Czy przy ubieganiu się o zasiłek dla bezrobotnych będzie musiała dostarczyć do powiatowego urzędu pracy zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej, w którym znajdzie się informacja o tym, przez jaki czas otrzymywała świadczenie?
TAK
Aby urząd pracy mógł sprawdzić, czy były opiekun spełnia warunki do uzyskania zasiłku dla bezrobotnych, w tym przede wszystkim przez jaki okres było mu wypłacane wsparcie za zajmowanie się niepełnosprawnym członkiem rodziny, potrzebne będzie zaświadczenie. Powinien je wydać organ, który przyznał mu jedno z świadczeń opiekuńczych. Najczęściej jest nim ośrodek pomocy społecznej lub urząd gminy (miasta).
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia oraz instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. poz. 1940).
Czy zasiłek tylko po stracie wsparcia w 2017 r.
Pan Karol po śmierci swojej żony w październiku br. przestał otrzymywać zasiłek dla opiekuna, który został mu przyznany w maju 2014 r. Czy możliwość ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych z powiatowego urzędu pracy będzie dotyczyć tylko osób, które stracą pomoc finansową za opiekę dopiero po 1 stycznia 2017 r., kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?
NIE
Wchodząca w życie od stycznia ustawa nie zawiera warunku wskazującego, że pomoc z urzędu pracy przysługuje tylko wtedy, gdy śmierć niepełnosprawnego członka rodziny oraz utrata świadczenia nastąpiła po 31 grudnia 2016 r. Tym samym otwiera to drogę do ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych również osobom, które straciły krewnego przed tą datą. Nie oznacza to jednak, że zawsze zostanie on przyznany. Trzeba bowiem pamiętać, że liczący minimum 365 dni okres sprawowania opieki w ciągu ostatnich 18 miesięcy będzie sprawdzany od dnia zarejestrowania się osoby w urzędzie pracy po 1 stycznia 2017 r.
Czytelnik, którego żona zmarła w październiku br., będzie więc spełniał to kryterium. Inaczej wygląda sytuacja osoby, która otrzymywała np. świadczenie pielęgnacyjne od czerwca 2012 r. do lutego 2016 r. (wtedy nastąpił zgon członka rodziny). Gdy zgłosi się do urzędu pracy w styczniu przyszłego roku, jej okres opieki nad niepełnosprawnym krewnym będzie krótszy niż 365 dni w okresie ostatniego 1,5 roku. Dlatego takiej osobie zasiłek nie zostanie przyznany.
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia oraz instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. poz. 1940).