Świadczenie wychowawcze nie jest wliczane do dochodu rodziny przy ubieganiu się o wsparcie z pomocy społecznej. Nie można jednak pominąć tego, że ma znaczący wpływ na poprawę sytuacji materialnej.
Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Łodzi, który oddalił skargę dotyczącą zasiłku celowego na zakup żywności w ramach programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. Został on złożony przez matkę, która chciała przyznania go w wysokości 240 zł dla jej liczącej cztery osoby rodziny (rodzice i dwoje dzieci). Ośrodek pomocy społecznej przyznał jej zasiłek, ale w kwocie 120 zł. Zdaniem matki było to działanie bezprawne, bo urzędnicy, udzielając jej niższego o połowę wsparcia, uwzględnili to, że na dzieci otrzymuje świadczenie wychowawcze w łącznej wysokości 1000 zł miesięcznie. W odwołaniu złożonym do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO) argumentowała, że ośrodek nie miał do tego prawa, bo ta forma wsparcia nie jest w ustawie z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 930 ze zm.) traktowana jako dochód i jej otrzymywanie nie może stanowić podstawy do obniżenia zasiłku celowego.
Kolegium nie podzieliło zastrzeżeń rodzica i oddaliło jego odwołanie, wskazując, że okoliczności pobierania świadczenia wychowawczego nie sposób pominąć, gdyż ma wpływ na sytuację rodziny. W ocenie SKO zgłoszoną potrzebę związaną z zakupem żywności dla dwójki dzieci matka mogła w pierwszej kolejności pokryć środkami, którymi dysponuje. Tym samym przyznanie zasiłku celowego w obniżonej kwocie nie pozostaje w sprzeczności z prawem.
Po tym, gdy kolegium podtrzymało decyzję gminy, rodzic złożył skargę do WSA, powtarzając wcześniejsze zarzuty. Jednak sąd również nie uznał ich zasadności. Podkreślił, że spełnianie kryteriów przez osobę ubiegającą się o zasiłek celowy nie oznacza, że po jej stronie istnieje roszczenie o udzielenie tego świadczenia w wysokości, którą sama określi. Przyznanie zasiłku celowego zależy bowiem od uznania administracyjnego organu, który analizuje możliwość jego udzielenia w kontekście ogólnej hierarchii zgłaszanych potrzeb oraz wysokości środków przeznaczonych na świadczenia z pomocy społecznej. Jednocześnie przy podejmowaniu decyzji gmina jest zobowiązana wnikliwie rozważyć sytuację życiową, rodzinną i majątkową wnioskodawcy. A świadczenie 500 zł na dziecko niewątpliwie poprawia możliwość zaspokojenia potrzeb. W związku z tym sąd stwierdził, że ośrodek pomocy społecznej nie przekroczył granic uznania administracyjnego, przyznając zasiłek w kwocie 120 zł.
WSA przypomniał też, że pomoc społeczna ma charakter pomocniczy, a państwo ma obowiązek jej udzielać wówczas, gdy zaspokojenie podstawowych potrzeb przekracza możliwości rodziny. Jej uzyskiwanie powinno też doprowadzić do wykształcenia u osób z niej korzystających odpowiednich postaw prowadzących do wykorzystywania własnych zasobów i możliwości.
1,1 mln osób korzystało z zasiłku celowego na zakup żywności w 2015 r.
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 15 listopada 2016 r., sygn. akt II SA/Łd 648/16 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia